مبانی نظری و پیشینه تحقیق پایانه ها و سیستم حمل و نقل
| دسته بندی | جغرافیا |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 3299 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 57 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2-1- مقدمه...................................................................................................................................................................9
2-2- تعاریف و مفاهیم.................................................................................................................................................9
2-2-1- تعریف سیستم حمل و نقل شهری.........................................................................................................9
2-2- 2- انواع سیستم های حمل و نقل عمومی شهری.................................................................................10
الف) مترو.................................................................................................................................................................10
ب) قطار سبک شهری.........................................................................................................................................10
ج) منوریل..............................................................................................................................................................11
د) تراموا................................................................................................................................................................12
ه) اتوبوس............................................................................................................................................................12
و) تاکسی و خودروهای شخصی.........................................................................................................................13
2-2-3- تعریف پایانه ها و ارتباط با سیستم حمل و نقل شهری...................................................................13
الف) مشخصات پایانه...............................................................................................................................................14
ب) عوامل ساخت پایانه ها..................................................................................................................................14
2-2-4- انواع پایانه ها ازنظر مقیاس........................................................................................................................15
2-2-5- انواع پایانه ها.................................................................................................................................................15
2-2-6- عملکرد پایانه ها............................................................................................................................................16
2-2-7- وظایف پایانه ها............................................................................................................................................17
2-2-8- مفهوم ایستگاه پایانه ای مترو و فضای جمعی آن.............................................................................17
الف) فضای تصمیم گیری......................................................................................................................................19
ب) فضاهای فرصت یا مکث...............................................................................................................................19
ج) فضاهای حرکتی..............................................................................................................................................19
2-2-9- مفهوم فضای عمومی و ابعاد اجتماعی آن..........................................................................................21
2-3- رویکردهای نظری....................................................................................................................................... 24
2-3- دیدگاه های نظری حمل و نقل درون شهری..........................................................................................24
2-3-1- نظریه های حمل و نقل شهری تا دهه 1910 .................................................................................24
2-3-2- نظریه های حمل و نقل شهری از 1920 تا 1970........................................................................26
2-3-3- نظریه های حمل و نقل شهری از 1980 تا کنون..........................................................................28
2-4- مدل ها و روش های تحقیق.........................................................................................................................30
2-4-1- بررسی الگوهای توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی......................................................................30
2-4-2- توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی....................................................................................................30
2-4-3- سیاست ها و اصول کلی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی.....................................................31
2-5- مکانیابی...............................................................................................................................................................33
2-5-1- معیارهای مکانیابی......................................................................................................................................33
2-5-2- مکانیابی ایستگاه های مترو.....................................................................................................................34
2-5-3- انواع ایستگاه های مترو و مکانیابی نقاط ...........................................................................................35
الف) ایستگا ه های انتهایی...............................................................................................................................35
ب) ایستگاه های اجباری................................................................................................................................35
ج) ایستگاه های میانی....................................................................................................................................35
2-6- اصول و برنامه ریزی درونی پایانه............................................................................................................ 36
الف) اصل جامعیت............................................................................................................................................... 36
ب) اصل سازگاری فضاها ، فعالیت ها و همجواری درونی.........................................................................36
ج) اصل ایمنی......................................................................................................................................................36
د) اصل امنیت.....................................................................................................................................................36
ه) اصل دسترسی آسان.....................................................................................................................................36
و) اصل تمرکز......................................................................................................................................................36
ی) خوانایی فضاهای پایانه...................................................................................................................................36
ن) سازگاری فعالیت پایانه با کاربری های اطراف..........................................................................................36
2-7- تجارب جهانی............................................................................................................................................... 37
2-7-1- معرفی پروژه های موفق مترو در جهان................................................................................................37
الف) متروی کوپنهاگ..............................................................................................................................................37
ب) متروی برلین....................................................................................................................................................37
پ) ام تی آر هنگ کنگ چین..........................................................................................................................38
ث) متروی نیویورک آمریکا.................................................................................................................................39
ج) متروی پاریس پاریس – فرانسه...................................................................................................................40
م) متروی لندن – انگلستان ..............................................................................................................................41
ن) متروی مسکو – روسیه..................................................................................................................................41
و)متروی دبی..........................................................................................................................................................44
ه) ایستگاه های مختلف استکهلم سوئد ........................................................................................................44
ی) ایستگاه بلوار فورموسا ـ کائوسیونگ، تایوان............................................................................................ 46
2-7-2- ابعاد اجتماعی در تجارب جهانی موفق...................................................................................................46
نتیجه گیری...................................................................................................................................................................47
2-1- مقدمه:
حرکت، عامل اصلی پویایی زندگی شهری و تداوم بخش کلیه فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در سطح شهرها است. همچنین، حمل و نقل و زیرساخت های مرتبط با آن هم به صورت مستقیم و هم با واسطه بر توسعه کالبدی شهرها اثرگذار هستند ." حمل و نقل به راستی سازنده و شکننده شهرها میباشد " (clark,1957,240). مساله جابجایی افراد و کالاها همواره به عنوان یک مساله اساسی در شهرها مطرح بوده و نوآوری ها و سرمایه گذاریهای فراوانی در این راه انجام پذیرفته است اما بویژه پس از گسترش تولید و استفاده از وسایل نقلیه موتوری، به یکباره تحولاتی بنیادین هم در سرعت و هم گستردگی امکان ترابری در شهرها پدید آمد که به نوبه خود در تغییر ساختار شهرها و تمرکز جمعیت در آنها نقشی بسزا ایفا نمود.
همچنین، در آستانه هزاره سوم و با پیشرفت شتابنده فناوری ها و گسترش انواع وسایل ارتباطاتی بر دامنه تقاضای عمومی جهت جابجایی در شهرها افزوده شده است . در عین حال که با افزایش شهرنشینی و در نتیجه بالا رفتن ارزش زمین های درون شهرها، اختصاص سطوح کمتری به تسهیلات حمل و نقلی امکان پذیر گردیده و از این رو ضرورت اتخاذ راهکارهایی جدید جهت ترابری شهری بیش از پیش آشکار گردیده است.
2-2- تعاریف و مفاهیم :
2-2-1- تعریف سیستم حمل و نقل شهری : (ترابری)
ترابری انتقال انسان و کالاست از جایی به جای دیگر،این واژه ازپسوند ترا-به معنای فراسو و آنسو و واژه –بری از فعل بردن ساخته شده است.پیشوند ترا-از پیشوندهای کهن پارسی است که در پارسی باستان نیز همین گونه کاربرد را داشته است و هم معنی و هم ریشه با TRANS در انگلیسی است. ترابری از دید واژگانی به معنای بردن به آنسو دیگر است.(wikipedia)
سیستم حمل و نقل شهری : عبارتست از مجموعه منظمی از زیر ساختارهای به هم پیوسته که به منظور جابجایی مسافر و کالای مجاز همراه وی، جلب رضایت و خشنود سازی مسافر به ارائه خدمات به انسانها می پردازد.
ورودیهای سیستم شامل: مسافر، پرسنل و کارکنان ستادی و صف، منابع مالی، تجهیزات ثابت و متحرک(ناوگان، برق و تاسیسات، کنترل، علائم و مخابرات، خط، ابنیه و مسیر)، اطلاعات (جداول زمانی اعزامها، مالی، اداری، پرسنلی و .. ) می باشد. در حالیکه خروجی های سیستم در برگیرنده خدمات ارائه شده، اطلاعات (کمیت و کیفیت جابجایی مسافر، هزینه های صرفه جویی شده، هزینه بهره برداری و تعمیر و نگهداری و..) می باشد.
( محمد منتظری، مجید اداوی : بررسی مولفه های ترافیکی سیستمهای حمل و نقل شهری و عوامل موثر بر آن ،ص2)
مبانی نظری و پیشینه تحقیق سیلاب و عوامل موثر در بروز سیلاب
| دسته بندی | جغرافیا |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 225 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 43 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2-1 شاخص های جغرافیایی در توسعه پایدار فضایی شهر.. 19
2-1-1- عوامل جغرافیای طبیعی.. 19
2-1-2-عوامل جغرافیایی انسانی.. 28
2-2- رواناب.. 31
2-3- سیلاب.. 32
2-3-1-سیلاب شهری.. 32
2-3-2- سیل ناگهانی شهر.. 33
2-4- مهمترین خسارات سیل.. 33
2-5- عوامل موثر در بروز سیلاب.. 34
2-6- پیش بینی سیل.. 35
2-7- اهمیت پیش بینی وقوع سیل.. 36
2-8- فرایندایمن سازی.. 37
2-8-1 - توصیه های قبـل از بـروز سیل.. 37
2-8-2- توصیه های زمان بروز سیل.. 40
2-8-3 - راههای کمک در مقابل سیل.. 44
2-9- محاسبه حداکثر سیل محتمل.. 45
2-10- فراوانی سیلاب.. 45
2-11- دوره بازگشت سیلاب (سال).. 46
2-12- سدهای مخزنی.. 47
2-13- سیل بندها و گوره ها (Levees and flood walls).. 48
2-14- نگهداری سیل بندها.. 50
2-15- مخازن تاخیری.. 51
2-16- معابر شهری …………………………………………………………………………………………………………………52
2-1 شاخص های جغرافیایی در توسعه پایدار فضایی شهر
در رشد و توسعه شهر بصورت های گوناگون عوامل زیادی تاثیر گذار می باشند که از دید جغرافیایی ما میتوانیم عوامل زیادی را بررسی نماییم. عوامل جغرافیایی را می توانیم به دو دسته عوامل جغرافیایی طبیعی و انسانی دسته بندی کرده و بعد عنوان های آنها را بطور مجزا مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم.
2-1-1- عوامل جغرافیای طبیعی
- عوامل جغرافیای طبیعی عبارتند از (موقعیت جغرافیایی، شیب، توپوگرافی، اقلیم، خاک و آب، پوشش گیاهی، زمین شناسی).
- عوامل جغرافیایی انسانی (عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی اداری، عوامل اجتماعی؛ جمعیت، فعالیتهای عمرانی شهر و قوانین و مقررات مروبط به شهر) هر کدام را جداگانه مورد بررسی قرار میدهیم.
1- موقعیت جغرافیایی:
موقعیت جغرافیایی که شهر در آن استوار شده است سرآغاز شناخت جغرافیایی در محدوده محلی و ناحیه ای است که ما به کمک نقشه های متفاوت و به تبیین موقع و مکان جغرافیایی شهر پی می بریم.
موقعیت شهر با مجموعه ی داده های طبیعی و اقتصادی و انسانی موجود در فضای ناحیه ای که شهر در آن درست شده مشخص می شود. در قلمرو داده های طبیعی علاوه بر اهمیت گذرگاهی و معابر طبیعی مرز- تماس و برخورد دو ناحیه که از لحاظ مورفولوژیکی با هم مغایر هستند مورد توجه است. مقر و نشستگاه جغرافیایی شهر می تواند یکی از عوتمل توجیه کننده موقعیتی باشد که شهر از آن برخوردار است. مقر شهزر مکانی است که به مقتضای توپوگرافی محل به اشغال انسان ها در آمده و نطفه شهر از همان جا تکوین یافته و توسعه پیدا کرده است.
بنابراین انتخاب مکان و ارزیابی آن در رابطه با عوارض جغرافیایی محلی و محدود امکان پذیر است به علاوه در انتخاب مکان بیش از موقع جغرافیایی خواسته انسان و عمل انسانی است و اگر احیاناً مکان به طور اتفاقی برگزیده شود و همین انتخاب مکان به رغم آن که اتفاقی و یا بر مبنای فکر و اندیشه صورت گیرد توجیه کننده شرایط کنونی و آینده شهر است. انتخاب مکان جغرافیایی شهر و توسعه آن شرایط زمانی و ضرورت های تاریخی به ویژه امکانات تکنیکی نقش بسزایی دارد. چرا که در دوره تاریخی معین – عدم امکان دسترسی و دستیابی بر امکانات اقتصادی و تکنیکی مؤثر مکان جغرافیایی شهر بی حرکت و نازا و در دوره تاریخی دیگر به تبع بهره گیری از داده های اقتصادی و علمی و فنی رشد و توسعه شهر پویا خواهد شد. (فرید، 1384، ص 54)
به طور معمول هر شهر متأثر از شرایط و موقعیت استوار طبیعی ناحیه ای است که با آن در ارتباط است. در بیشتر موارد نقش آینده شهر ها با انتخاب مکان های ویژه طبیعی در نظر گرفته می شود به عنوان مثال شهر های نظامی با توپوگرافی محل یا رودخانه های اطراف هر کدام با توجه موقعیت جغرافیایی خاص خود برای اهدافی مشخص در نظر گرفته می شوند چون شناختن منطقه با مختصات جغرافیایی و عوارض طبیعی در سرنوشت و توسعه منطقه و شهر و رشد همه جانبه آن تأثیر بسزایی دارد.
بسیاری از صاحب نظران امور شهری به مساعدت موقعیت جغرافیایی برای پیدایش شهر ها تأکید داشتند در بسیاری از نواحی که موقعیت جغرافیایی مناسب بوده و باعث پیدایش کشاورزی و در آمد و افزایش جمعیّت و تقسیم کار و پیامد آن تمرکز قدرت و دیوان سالاری و ساخت مراکز دولتی و همه این ها نهایتاً منجر به پیدایش شهر و رونق آن شده است. ( شکوهی، 1371، ص 141 )
استقرار شهر ها در مرحله اول تحت تأثیر این موقعیت جغرافیایی و فضا های مجاور آن که عوامل زیادی از جمله شکل ناهمواری ها، کوه، دشت، رودخانه، جلگه و سواحل آن نقش تعیین کننده دارد به طوری که شکل گیری شهر ها از زمان پیدایش تحت تأثیر این عوامل طبیعی بوده است.
مبانی نظری و پیشینه تحقیق بررسی مناسبات شهر و روستا های پیرامون
| دسته بندی | جغرافیا |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 118 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 61 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2-1 ادبیات تحقیق 11
2-1-1 اهمیت و بررسی و مطالعة شهر و روستا 11
2-2- تعریف و مفهوم شهر 15
2-2- 1 مفهوم شهر از دیدگاه تاریخی 16
2-2-2 مفهوم شهر از دیدگاه اجتماعی 16
2-2-3 مفهوم شهر از دیدگاه اقتصادی 17
2-2-4 مفهوم شهر از دیدگاه آماری 17
2-2-5 مفهوم شهر از نظر نوع معیشت 19
2-2-6 مفهوم شهر از دیدگاه منظر خارجی و سیمای آن 19
2-2-7 مفهوم شهر از دیدگاه جغرافیایی 20
2-2-8 شهر و روستا و تقسیم کار 21
2-2-8–1 تمرکز و انزوا 22
2- 3 تعریف و مفهوم روستا 22
2-3-1 وحدت روستا 25
2-3-2 خصیصه های روستا 25
2-3-3 تعریف و مفهوم روستا از دیدگاه جغرافیایی 26
2-4 تفاوت های ساختاری بین شهر و روستا 27
2-5 تعریف حوزه و منطقه نفوذ 29
2-6 عوامل مؤثر در برقراری روابط شهر و روستا در ایران 31
2-7 نقش عوامل طبیعی در برقراری روابط شهر و روستا 32
2-8 نقش عوامل اقتصادی در برقراری روابط شهر و روستا 44
2-9 نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در برقراری روابط شهر و روستا 54
2-10 نقش عوامل سیاسی و اداری در برقراری روابط شهر و روستا 57
2-11 پیشینه تحقیق ...........................................................................................................................60
2-1 ادبیات تحقیق
2-1-1 اهمیت و بررسی و مطالعة شهر و روستا
مطالعه و بررسی روابط شهر و روستا به منظور درک مسائل شهرگرایی و پیدایش راه حل های مناسب جهت برقراری یک روند توسعة متعادل شهری و روستایی ضروری به نظر می رسد، انجام پژوهش هایی در این زمینه در مناطق شهری و روستایی ما را برای درک و فهم پدیدة واقعی که امروزه با آن موجه هستیم کمک خواهد کرد و از اختلاف شدید مزایای اقتصادی، اجتماعی شهر و روستا که در حال حاضر رو به افزایش است خواهد کاست.
شهرنشینی همیشه مسائل بنیادی و جنبی زیادی با خود همراه داشته است. این پدیدة زمان با ابعاد تاریخی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که تجسم فضایی و تبلور فیزیکی حضور انسان در محیط است، امروزه به یکی از پیچیده ترین فضاهای کالبدی و عملکردی تبدیل شده و هر روز مسائل و پرسش های تازه ای را در ارتباط با علت وجود و مکانیسم حیات خود مطرح می سازد. اینکه شهرها چگونه پا می گیرند و براساس چه روابطی به حیات خود ادامه می دهند و نیروی محرکة پویایی عظیم آنها چیست و یا اینکه عوامل محیطی در مکان یابی آنها تا چه حد مؤثر بوده است و به زبانی ساده جاذبه های شهرنشینی در چه نهفته است، از جمله پرسش هایی است که تنها به طور جسته و گریخته مورد بررسی قرار گرفته و هنوز پاسخی درست و مبتنی بر یافته های علمی بدان داده نشده است.
در پیدایش و شکل گیری شهرهای شرقی در خاورمیانه به طور عام و ایران به طور خاص عوامل متعددی مانند عوامل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با اتکاء به شرایط مساعد محیط طبیعی و حوزه های نفوذ شهری که عمدتاً روستاها هستند، نقش مؤثری داشته است. در خاورمیانه مناطق مساعد طبیعی برای کشاورزی و سکونت یکجانشینی به واحدهای بزرگ و کوچک و یا نوارهای کاملاً باریک منحصر می شود در حالی که گستردگی فضاهای سکونتی و معیشتی در اروپا و حتی هندوستان و چین از ویژگی های چشمانداز جغرافیایی آنهاست، «به عقیدة ویرت که مطالعات وسیعی دربارة شهرهای شرقی دارد، حوزة نفوذ کشاورزی مربوط به شهرهای شرقی اغلب به مراتب مشخص تر از شهرهای اروپایی است، بسیاری از شهرها، مرکز یک محدودة معین طبیعی و جمعیتی اطراف خود هستند که پیرامون آنها را اراضی بایر، دیم زارها و یا بیابان ها در برگرفته است». «در ایران نیز فضاهای حیاتی عمدتاً در جایی شکل گرفته که یا بارندگی کافی داشته و یا اینکه امکان آبیاری از طریق روشهای سنتی یعنی قنات، چاه و چشمه برای تأمین آب وجود داشته است که ویتفوگل آن را با اصطلاح «تمدن آبی» برای مشرق زمین توصیف کرده است (رضوانی، 1381، ص3 ).
شهرهای شرقی واقع در مسیر کاروان ها بیشترین شهرت را در این رابطه کسب کرده اند. «البته درهیچ زمانی ضروریات زندگی این شهرها از جمله مواد خوراکی و آشامیدنی از طریق تجارت خارجی یاکاروان ها تأمین نمی شد بلکه برای تأمین این قبیل مواد به نواحی روستایی پیرامونشان متکی بودند (پیران و رضایی، 1368، به نقل، ص33)».
گروهی بر این باورند که شهر در وهلة اول مکان مرکزی مناطق روستایی کشاورزی اطراف خود است، وجه تمایز بنیادی شهرهای شرقی و مغرب زمین نیز در زمینة روابط آنها با حوزة نفوذ شهر است. «در شرایط عادی، شهرها در حوزه نفوذ مستقیم خود، چهار ارتباط مشخص تکرار شونده با روستاهای پیرامون خود برقرار می کنند. برخی از این ارتباط ها نقش برجسته ای دارند. انتقال مازاد کشاورزی از روستا به شهر، جابجایی ناپایدار نیروی انسانی از روستا به شهر، عرضه کالاهای مصرفی و انواع خدمات از شهر به روستا و جابجایی محدود و ناپایدار نیروی کار از شهر به روستا از مهمترین این ارتباطات است (رئیس دانا، 1379، ص29)».
در مورد شهرهای شرقی عقیده بر این است که این شهرها بیشتر گیرنده هستند تا دهنده. گرچه این پدیده از ویژگی های شهرهای شرقی است اما به این نکته نیز باید توجه کرد که در دوره های مختلف تاریخی، شهر در مشرق زمین به عنوان یک مرکز فعال سازماندهی و توانمند، بخشی از تحولات زمان را به حوزة نفوذ خود نیز انتقال داده است. مباحث این مناسبات اساسی، نظریه های سرمایه داری بهره وری را در ارتباط با عملکرد شهرهای شرقی تشکیل می دهند که سالها محور مباحث جغرافیایی به ویژه از دهة 1960 در مکتب جغرافیایی آلمان بوده است. پل سینجر معتقد است که برای درک مسئلة پیدایش شهر ابتدا باید تفاوت و رابطة شهر و روستا را بررسی کرد، وی می گوید روستا با اتکاء به طبیعت خویش خودکفاست. در صورتی که شهر به عنوان محل طبقة حاکم و مقر قدرت برای رفع نیازهای اولیة خود محتاج به روستاست و با اتکاء به پسکرانه و یا منطقه وابسته به خود رشد می کند. بررسی روابط شهر و روستا در گذشته نشان می دهد که این روابط چندجانبه بوده و کنش های متعدد و دوجانبه ای میان آنها وجود داشته است. از نقطه نظر فرهنگی تفاوت های زیادی میان شهر و روستا وجود داشته است، ضمن اینکه مشترکاتی نیز میان فرهنگ شهری و روستایی قابل تشخیص است. «همبستگی روستاییان با اهالی شهرها در اغلب موارد برپیوندهای مذهبی و فرقه ای استوار بوده و عوامل مذهبی همانگونه که باعث گروه بندی شهروندان دربرابرهم می شد، همکاری وهمبستگی اجتماعی آنان رانیزباروستاها فراهم می ساخت (سلطان زاده، 1365، ص232).
حکومتها در ابتدا به حفظ نظم و گرفتن مالیات و پاره ای امور دیگر می پرداختند. «با پیچیده تر شدن نظامهای اجتماعی و سیاسی کار حکومت ها هم، وسعت گرفت و تعدادی از وظایف دولت در مفهومی که امروزه می شناسیم بر عهده حکومت افتاد به طوری که رفع حوایج شهری براساس اصول و ضوابط معین کاری و تدوین چارچوب حقوقی آن از وظایف حکومت به شمار می آمد. در دوره ای که تفکیکی میان حکومت و دولت نبود هر چه به عقب برگردیم به قدرت حکومت افزوده شده و از اختیارات کارگزاران اجرایی (دولت) کاسته می شود»( قهاری، 1364، ص12). این وضعیت تا انقلاب مشروطیت ادامه داشت و با سست شدن جامعه فئودالی کم کم دولت در کنار حکومت شکل گرفت. «روی کار آمدن نظام متمرکز پهلوی تغییرات عمده ای را در نظام های سیاسی قبلی به وجود آورد. این دگرگونی ها برخلاف سنت دیرین نه بر اثر فشار نظامی بلکه به دنبال یک سلسله تاکتیک های سیاسی انجام گرفت و موجب تضعیف نظام های ایلی و قبیله ای شد، در مقابل، عناصر شهرنشین (تجار و پیشه وران) به لحاظ قدرت مالی و منزلت اجتماعی جای آنان را گرفتند (راهنمایی، 1369، ص25).
تصادفی نیست که «در جامعه قاجاریه در انقلاب مشروطیت حتی خوانین ایلات شرکت فعال و مستقیم داشته زیرا منزلت اجتماعی آنان به خطر افتاده بود و برای حفظ موقعیت و منزلت اجتماعی و حیثیت خانوادگی سعی و تلاش می کردند تا به سوی قدرت بخزند. از خصوصیات بارز این پدیده توسعه شهرنشینی و ازدیاد جمعیت و پیدایش گروه ها و طبقات جدید اجتماعی در شهرها بود». جریان تجدد و فرهنگ مآبی به خصوص پس از مشروطیت، اقتصاد سرمایهداری، انقلاب سنعتی و عناصر متعددی که به صورت زنجیروار به یکدیگر وابسته بودند نیز در تمام شئون اقتصادی و سیاسی، اجتماعی ایران رفته رفته اثرات خود را در روند شهرنشینی برجای نهاد و به صورت ناموزون توسعه فضایی و رشد سریع شهرها را موجب گردید. شهرهای بزرگ و متوسط ایران هم، صحنه ی درگیری ها و سازش های فرهنگی با غرب بودند و دگرگونی های فرهنگی در چشم انداز زیستی و فرهنگی آنها به خوبی مشهود است. از تغییراتی که در طول نیم قرن اخیر در شکل گیری و گسترش شهرهای ایران روی داده است این است که در جوار بافت سنتی شهرها، خیابان های جدید احداث شده اند و عرضه خدمات و کالاهای نوع غربی به تناوب در آنها دیده می شود. «تصمیمات و کنش های دولت نیز تأثیرات خود را به طرق مختلف بر سیمای شهر بر جای نهاد». به مرور که وظایف دولت ها بیشتر شده، کارهای جدیدی از جمله امور رفاهی شهرها را نیز به عهده گرفتند و شهرداری به صورت یک نهاد اداری و به عنوان یکی از سازمان های اجرایی نوپای دیگر به تشکیلات اداری افزوده شد. بدین ترتیب با افزایش جمعیت شهرها سازمان های اداری شکل گرفتند و هر یک در رابطه با وظایف خود در گسترش و شکل گیری شهرها ایفای نقش می نمودند.
مبانی نظری و پیشینه تحقیق الگو های منجر به بارش
| دسته بندی | جغرافیا |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 89 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 16 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
مبانی نظری تحقیق...................................... 12
2-1- مقدمه............................................ 12
2-2- فرآیند بارش...................................... 12
2-3- بارش و مشخصات آن................................. 13
2-3-1- تقسیم بندی بارش................................ 14
2-3-4-1- بارش همرفتی.................................. 15
2-3-4-2- بارش کوهستانی................................ 16
2-3-4-3- بارش سیکلونی................................. 17
2-3-2-اندازه گیری بارندگی............................. 17
2-4- مفهوم بارش سنگین................................. 17
2-5- عوامل و محل حدوث بارش سنگین...................... 18
2-6- انواع روشهای مطالعه بارش سنگین................... 19
2-7- بارندگی های یک روزه (24 ساعته).................. 21
2-8- متوسط بارندگی ماهانه............................. 22
2-9- بارندگی فصلی..................................... 22
2-10- فضای شهری...................................... 22
2- مبانی نظری تحقیق
2-1- مقدمه
بارندگی در سطح کره زمین دارای تغییرات مکانی و زمانی زیاد است. میانگین بارندگی در سطح کره زمین بین 700 تا 900 میلی متر در سال تخمین زده شده، ولی تغییرات بارندگی در دنیا به گونه ای است که برخی نواحی کره زمین در 20 سال متوالی هیچگونه بارندگی دریافت نمی کنند، در حالی که در بعضی نقاط دیگر مانند چراپونچی واقع در شمال خلیج بنگال سالانه در حدود 24600 میلی متر بارندگی دریافت می کند . اگر این مقدار را با میانگین بارندگی سالانه ایران که در حدود 240 میلی متر است مقایسه کنیم بارندگی ایران کمتر از یک سوم متوسط بارندگی در سطح دنیاست( علیزاده، 1380 )
نحوه پراکندگی بارش بر روی زمین را عوامل بوجود آورنده آن، یعنی عامل صعود و منبع رطوبت تعیین میکند. در جایی که این دو عامل در کنار هم باشند حداکثر بارش رخ می دهد و در جایی که هیچ کدام از این عوامل موثر نباشد میزان بارش به حد اقل ممکن می رسد . از این رو کره زمین را ازنظر میزان بارش به سه ناحیه می توان تقسیم کرد که عبارتند از : نواحی پرباران، نواحی کم باران و نواحی با بارش متوسط(علیجانی و کاویانی، 137 )
2-2- فرآیند بارش
از لحاظ تعریف، بارش (Precipitation)، هر گونه رطوبت متراکمی است که به سطح زمین فرو می ریزد. بنابراین، فرآیند تراکم باید قبل از بارندگی صورت گیرد. معمولاً بارندگی، از انواع ابرها می بارد. اما ممکن است تمام ابرها ایجاد بارندگی نکنند. فقط وقتی قطرات آب، تکه های یخ و یا بلورهای آن آنقدر بزرگ میشوند که بر نیروهای شناوری و بالا دهنده ی قطرات آب در هوا فایق آینده بارندگی انجام می شود.
وقتی مقایسه ای بین اندازه ذرات ابری که باران ازآن می بارد یا ابری که ایجاد باران نمی کند به عمل میآید، متوجه می شویم فرآیند و یا فرآیندهایی وجود دارند که هنوز شناخته نشده اند. برای مثال، متوسط اندازه یک ذره ابر، که تخمین زده می شود در مدت 100 ثانیه متراکم شده باشد، 04/0 میلی متر است، و حداکثر اندازه یک ذره متراکم 2/0 میلی متر است. به هر حال، قطرات باران معمولی از 5/0 تا 4 میلی متر تغییر می کنند.
مساله مهم در فیزیک بارندگی این است که چرا بعضی از ابرها قطراتی به اندازه قطره باران درست می کنند و دیگر ابرها چنین کاری را ننمی کنند. اگرچه تراکم مستقیم سبب ایجاد قطرات بزرگ نمی شود، اما برخورد و همامیزی قطرات با یکدیگر قطرات بزرگی ر ابوجود می آورد. برخورد مکرر، قطراتی با اندازه باران ر اتشکیل می دهد. کارآرایی همامیزی در شکل 2-1 که سرعت رشد قطرات آب ر ادر حالت تراکم و همامیزی نشان می دهد مشخص شده است. پس از این که اندازه قطرات به 04/0 میلی متر رسید، رشد آنها بیشتر به علت همامیزی است تا تراکم. هنوز این سوال وجود دارد که چرا همامیزی در بعضی از ابرها اتفاق می افتد و در بعضی دیگر نه. جواب این سوال تا حدودی در شکل 2-1 نشان داده شده است. کمتر از یک حد آستانه (حدود 04/0 میلی متر) قطرات آن قدر کوچک هستند که بطور مداوم با یکدیگر ادغام نمیشوند. اما چرا بعضی از ابرها به این اندازه می رسند و بعضی دیگر نمی رسند؟ جواب این سوال در طبیعت و اندازه هسته های تراکم اولیه نهفته است. در مناطق حاره، که بیشتر سطوح آنها اقیانوس است، ذرات درشت نمک در هوا وجود دارد و قطرات باران در اطراف آنها تشکیل می گردد. این قطرات سپس با همامیزی درشت تر می شوند.
در عرض های جغرافیایی میانه و زیاد، ابرها ان قدر مرتفع هستند که درجه حرارت آنها در زیر نقطه انجماد است. در چنین ابرهایی قطرات کوچک آب و بلورهای یخ به صوزت توام وجود دارند(شکل 2-2). در این وضعیت چون فشار بخار آب بیشتر از فشار بخار یخ در همان درجه حرارت است لذا چنین به نظر می رسد که هوا از نظر قطرات آب در حالت اشباع، و از نظر بلورهای یخ در حالت فوق اشباع است. با توجه به این که بخار آب بتدریج در اطراف ذرات یخ انباشته می شود کم کم هوا از حالت اشباع خارج شده و قطرات کوچک آب شروع به تبخیر می کنند. این عمل آن قدر ادامه پیدا می کند تا تمام قطرات کوچک آب تیخیر شوند و یا آن که بلورهای یخ به قدری بزرگ شوند که از ابر خارج و به پایین سقوط نمایند. در طی سقوط، گرم و ذوب می شوند و به عنوان قطرات باران در می آیند که با همامیزی، درشت و درشت تر می شوند. این پدیده، که معمولاً در ابرهایی که دماهای آنها 10- تا 30- درجه سانتی گراد است به خوبی عمل می کند به نام پدیده برژرون (Bergeron) نام گذاری شده است ( برژرون دانشمند هواشناسی نروژی است که برای اولین بار این پدیده را توصیف نمود).
2-3- بارش و مشخصات آن
منظور از بارندگی، کلیه نزولات جوی است که به سطح زمین و ارد می شوند . تشکیل قطرات باران
یکی از پیچیده ترین پدیده های هواشناسی است . اگر هوا خالص می بود عمل تقطیر فقط زمانی
صورت می گرفت که هوا بیش از اندازه از بخار آب اشباع می بود، اما وجود ذرات ناخالص در هوا
اطلاق می شود، باعث می گردد تا در شرایط اشباع معمولی نیز (aerosol) که به آن هستک یا آئروسل
بخار آب در اطراف ذرات تقطیر شود.
اگر چه وجود رطوبت در اتمسفر برای ایجاد بارندگی الزامی است اما تنها این شرط کافی نیست .
معمولاً رطوبت در اکثر اوقات در اتمسفر وجود دارد ولی حتی در هوای ابری نیز ممکن است باران تشکیل نشود. بطور کلی برای ایجاد بارندگی سه شرط لازم است:
- وجود رطوبت
- وجود هسته های کوچک از اجسام جامد که عمل تقطیر در اطراف آن صورت گیرد.
- خنک شدن هوای مرطوب(صعود)
هر بارش دارای مشخصاتی است که عبارتند از:
الف- مدت بارندگی: فاصله زمانی بین شروع و خاتمه بارندگی را مدت بارش یا مدت بارندگی گویند که به 3 دسته کوتاه، متوسط و دراز مدت تقسیم بندی می شوند . دوام بارانهای کوتاه مدت کمتر از 6 ساعت، بارانهای متوسط مدت دوامی بین 6 تا 24 ساعت داشته و به بارانهائی دراز مدت گفته می شود که دوام آنها بیش از یک روز باشد.
ب- مقدار بارندگی: ارتفاع آب حاصل از بارندگی را در طول مدت بارش مقدار بارندگی گویند که برحسب میلی متر، سانتی متر و یا اینچ توصیف می شود.
ج- شدت بارندگی: شدت بارش عبارتند از مقدار بارندگی در واحد زمان که معمولاً برحسب میلی متر بر ساعت، میلی متر بر دقیقه و یا اینچ بر ساعت توصیف می شود.
د- فراوانی وقوع: منظور از فراوانی وقوع یک باران با مدت مشخص این است که در یک دوره زمانی معین چند بار می توان انتظار داشت که بارانی مشابه آن رخ دهد و گاهی به جای فراوانی وقوع از واژه دوره برگشت استفاده می شود.( علیزاده، 1376 )
بارندگی معرف میزان باران در مدت معین است. در آمریکا بارندگی بر حسب شدت باران به سه گروه زیر تقسیم می شوند که می توان در ایران نیز مورد استفاده قرار گیرد.
باران سبک با شدت حداکثر 5/2 میلیمتر در ساعت
باران متوسط با شدت 8/2 تا 6/7 میلیمتر در ساعت
باران شدید با شدت بیش از 6/7 میلیمتر در ساعت
مبانی نظری و پیشینه تحقیق دوره های خشکسالی
| دسته بندی | جغرافیا |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 84 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 27 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
- تعریف ومفهوم خشکسالی 15
2-2- انوا ع عمده خشکسالی 17
2-2-1- خشکسالی از دیدگاه هواشناسی 17
2-2-2- خشکسالی هیدرولوژیک 17
2-2-3- خشکسالی کشاورزی 18
2-2-4- خشکسالی اقتصادی 18
2-3- ویژگیهای فضایی و زمانی خشکسالیها 19
2-3-1- آغاز و خاتمه خشکسالی 19
2-3-2- شدت خشکسالی 19
2-3-3- فراوانی خشکسالی 20
2-3-4- وسعت منطقه ای خشکسالی 20
2-3-5- دوره تناوبی رخداد خشکسالی 20
2-4- علل وقوع خشکسالی 21
2-5- روش های مطالعه خشکسالی 22
2-5-1- روشهایمبتنی بر بیلان آب 22
2-5-1-1- شاخص ترنث وایت 23
2-5-1-2- شاخص پالمر 24
2-5-2- روشهایمبتنی بر تحلیل جریان 25
2-5-3- روش های مبتنی بر تحلیل دادههای بارندگی 25
2-5-3-1- شاخص درصدی از نرمال 26
2-5-3-2- شاخصهای پراکندگی بارش 27
2-5-3-3-شاخص توزیع نرمال استاندارد 28
2-5-3-4- شاخص استاندارد شده بارش 29
2-5-3-5- شاخص دهکها و صدکهای بارندگی 31
2-5-3-6- شاخص D 32
2-5-4- روش های تحلیل سینوپتیکی 32
2-5-5- روش های سنجش از دور 33
2-5-6- روش استفاده از اطلاعات ژئومورفولوژیک و تاریخی 35
2-1- تعریف ومفهوم خشکسالی
خشکسالی، علت اصلی کاهش یا تغییرات سالانه محصولات کشاورزی در سراسر جهان است. تنوع معانی خشکسالی منحصر به علوم مختلف نمیباشد بلکه در رابطه با مکان های ویژه این واژه ارزش معنایی خاص به خود میگیرد. برای مثال در نظر گرفتن مقدار مطلقی مانند میانگین بارش سالانه 300 میلی متر به عنوان آستانه رخداد خشکسالی در همه مکانها قابل اعمال نیست، چرا که مکانهای بسیاری در قلمرو آب وهوایی گوناگون یافت میشوند که میانگین آنها بیش از 500 میلیمتراست. ولی در عین حال در برخی سالها میتوانند سالهای خشکی را تجربه کنند. در برخی مکانها نیز با درنظرگرفتن ارزش مذکور میبایست همه آن مناطق در همه سالها دارای خشکسالی باشند، در حالی که چنین امری امکان پذیرنیست و تعریف این واژه نمیتواند از ارزش مطلقی برخوردار باشد بلکه این آستانه بر اساس شرایط محلی و هدف مطالعه تعیین میشود. به طور کلی مسایل مذکور موجب شده است تا تعریفی جامع که در برگیرنده همه جوانب این پدیده باشد ارایه نگردد.
خشکی با خشکسالی وکم آبی تفاوت دارد، اما خشکسالی، هم شرایط و اثرهای خشکی و هم مسئله کم آبی را حادتر میسازد. خشکی در واقع همان خشکی آب و هواست، صحبت از نبود یا کمبود بارندگی به طور عمومی و حاکم بودن شرایط آب وهوایی خشک در آن منطقه در طول سالیان دراز مدت می باشد، اما خشکسالی، انحراف از شرایط متوسط یا عادی در زمینه بارش و نیز آب را بیان میکند(کردوانی).
یوجویچ[1] ( 1967 ) اظهار داشت که فقدان یک تعریف مختصر و مشخص از خشکسالی یکی از موانع اصلی بررسی موثر این پدیده است. بدلیل متغیرهای مختلفی که به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در رخداد خشکسالی دخالت دارند،تعریف این واژه مشکل است و به همین دلیل تاکنون تعریف جامع و کاملی از خشکسالی عنوان نگردیده است. بررسیهای ویلهایت و گلانتز [2](1985) نشان داد که تا اوایل دهه 1980 بیش از 150 تعریف مختلف از خشکسالی در جهان وجودداشته است.
هاچکی(1959) خشکسالی را دورهای با هوای نامعمول خشک که به حد کافی با فقدان یا کمی آب به علت تعادل هیدرولوژیک روبروست تعریف میکند. بران و رادیر (1985) در گزارش سازمان هواشناسی جهان کاهش در مقدار بارندگی را کافی ندانسته وخشکسالی به عنوان یک رخداد مستمر و ناحیه ای با عدم دسترسی به آب طبیعی زیرزمینی می باشد. سابرامانیام (1967) هر یک از این متغیرها را از یکدیگر تفکیک نموده و تعریفی را ارایه مینماید. به نظر وی خشکسالی هواشناسی یک حالت بدون بارندگی برای دورهگستردهای است که درآن میبایست بارندگی براساس موقعیت و فصل اخذ شود، درحالی که کشاورزان آن را به عنوان کمبود آب برای محصول خود در نظر میگیرند، هیدرولوژیستها خشکسالی را به عنوان دورهای که با کمشدن جریانهای سطحی وتهیشدن مخازن آب زیرزمینی همراه است تلقی میکنند. اقتصاددانان خشکسالی را به عنوان دورهای که اقتصاد ناحیه را تحت تأثیر قرار میدهد تلقی میکنند(فرج زاده اصل،1374).
نگاهی به تعاریف مختلف این واژه از طرف محققین مشخص میکند که محققین مزبور بر اساس تخصص خود یا میزان توجه خود به متغیرهای آب و هوایی مانند بارش، دما، رطوبت نسبی، تبخیر و.....، یا متغیرهای کشاورزی مانند رطوبت خاک و شرایط تطبیق گونههای گیاهی ویا متغیرهای هیدرولوژیک مانند جریانهای سطحی و زیرزمینی ویا متغیرهای اقتصادی مانند محصولات کشاورزی ویا ترکیبی از این متغیرها مسئله را بررسی کرده اند. سازمان هواشناسی جهانی این متغیرها را به صورت ذیل بیان کرده است:
- بارش
- بارش با میانگین دما
- رطوبت خاک و متغیرهای میزان محصول
- شاخص های آب و هوایی و براوردهای تبخیر و تعرق
- تعاریف و اظهارات کلی
یکی از عمدهترین پارامترهایی که در تعریف خشکسالی استفاده میگردد بارش می باشد. بر این اساس، خشکسالی را در یک دوره زمانی با بارش کمتر از حد معمول همان منطقه تعریف میکنند.
[1]-Yevjevich
[2]- Bahlme&Mooley