دسته بندی | جغرافیا |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 225 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 43 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2-1 شاخص های جغرافیایی در توسعه پایدار فضایی شهر.. 19
2-1-1- عوامل جغرافیای طبیعی.. 19
2-1-2-عوامل جغرافیایی انسانی.. 28
2-2- رواناب.. 31
2-3- سیلاب.. 32
2-3-1-سیلاب شهری.. 32
2-3-2- سیل ناگهانی شهر.. 33
2-4- مهمترین خسارات سیل.. 33
2-5- عوامل موثر در بروز سیلاب.. 34
2-6- پیش بینی سیل.. 35
2-7- اهمیت پیش بینی وقوع سیل.. 36
2-8- فرایندایمن سازی.. 37
2-8-1 - توصیه های قبـل از بـروز سیل.. 37
2-8-2- توصیه های زمان بروز سیل.. 40
2-8-3 - راههای کمک در مقابل سیل.. 44
2-9- محاسبه حداکثر سیل محتمل.. 45
2-10- فراوانی سیلاب.. 45
2-11- دوره بازگشت سیلاب (سال).. 46
2-12- سدهای مخزنی.. 47
2-13- سیل بندها و گوره ها (Levees and flood walls).. 48
2-14- نگهداری سیل بندها.. 50
2-15- مخازن تاخیری.. 51
2-16- معابر شهری …………………………………………………………………………………………………………………52
2-1 شاخص های جغرافیایی در توسعه پایدار فضایی شهر
در رشد و توسعه شهر بصورت های گوناگون عوامل زیادی تاثیر گذار می باشند که از دید جغرافیایی ما میتوانیم عوامل زیادی را بررسی نماییم. عوامل جغرافیایی را می توانیم به دو دسته عوامل جغرافیایی طبیعی و انسانی دسته بندی کرده و بعد عنوان های آنها را بطور مجزا مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم.
2-1-1- عوامل جغرافیای طبیعی
- عوامل جغرافیای طبیعی عبارتند از (موقعیت جغرافیایی، شیب، توپوگرافی، اقلیم، خاک و آب، پوشش گیاهی، زمین شناسی).
- عوامل جغرافیایی انسانی (عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی اداری، عوامل اجتماعی؛ جمعیت، فعالیتهای عمرانی شهر و قوانین و مقررات مروبط به شهر) هر کدام را جداگانه مورد بررسی قرار میدهیم.
1- موقعیت جغرافیایی:
موقعیت جغرافیایی که شهر در آن استوار شده است سرآغاز شناخت جغرافیایی در محدوده محلی و ناحیه ای است که ما به کمک نقشه های متفاوت و به تبیین موقع و مکان جغرافیایی شهر پی می بریم.
موقعیت شهر با مجموعه ی داده های طبیعی و اقتصادی و انسانی موجود در فضای ناحیه ای که شهر در آن درست شده مشخص می شود. در قلمرو داده های طبیعی علاوه بر اهمیت گذرگاهی و معابر طبیعی مرز- تماس و برخورد دو ناحیه که از لحاظ مورفولوژیکی با هم مغایر هستند مورد توجه است. مقر و نشستگاه جغرافیایی شهر می تواند یکی از عوتمل توجیه کننده موقعیتی باشد که شهر از آن برخوردار است. مقر شهزر مکانی است که به مقتضای توپوگرافی محل به اشغال انسان ها در آمده و نطفه شهر از همان جا تکوین یافته و توسعه پیدا کرده است.
بنابراین انتخاب مکان و ارزیابی آن در رابطه با عوارض جغرافیایی محلی و محدود امکان پذیر است به علاوه در انتخاب مکان بیش از موقع جغرافیایی خواسته انسان و عمل انسانی است و اگر احیاناً مکان به طور اتفاقی برگزیده شود و همین انتخاب مکان به رغم آن که اتفاقی و یا بر مبنای فکر و اندیشه صورت گیرد توجیه کننده شرایط کنونی و آینده شهر است. انتخاب مکان جغرافیایی شهر و توسعه آن شرایط زمانی و ضرورت های تاریخی به ویژه امکانات تکنیکی نقش بسزایی دارد. چرا که در دوره تاریخی معین – عدم امکان دسترسی و دستیابی بر امکانات اقتصادی و تکنیکی مؤثر مکان جغرافیایی شهر بی حرکت و نازا و در دوره تاریخی دیگر به تبع بهره گیری از داده های اقتصادی و علمی و فنی رشد و توسعه شهر پویا خواهد شد. (فرید، 1384، ص 54)
به طور معمول هر شهر متأثر از شرایط و موقعیت استوار طبیعی ناحیه ای است که با آن در ارتباط است. در بیشتر موارد نقش آینده شهر ها با انتخاب مکان های ویژه طبیعی در نظر گرفته می شود به عنوان مثال شهر های نظامی با توپوگرافی محل یا رودخانه های اطراف هر کدام با توجه موقعیت جغرافیایی خاص خود برای اهدافی مشخص در نظر گرفته می شوند چون شناختن منطقه با مختصات جغرافیایی و عوارض طبیعی در سرنوشت و توسعه منطقه و شهر و رشد همه جانبه آن تأثیر بسزایی دارد.
بسیاری از صاحب نظران امور شهری به مساعدت موقعیت جغرافیایی برای پیدایش شهر ها تأکید داشتند در بسیاری از نواحی که موقعیت جغرافیایی مناسب بوده و باعث پیدایش کشاورزی و در آمد و افزایش جمعیّت و تقسیم کار و پیامد آن تمرکز قدرت و دیوان سالاری و ساخت مراکز دولتی و همه این ها نهایتاً منجر به پیدایش شهر و رونق آن شده است. ( شکوهی، 1371، ص 141 )
استقرار شهر ها در مرحله اول تحت تأثیر این موقعیت جغرافیایی و فضا های مجاور آن که عوامل زیادی از جمله شکل ناهمواری ها، کوه، دشت، رودخانه، جلگه و سواحل آن نقش تعیین کننده دارد به طوری که شکل گیری شهر ها از زمان پیدایش تحت تأثیر این عوامل طبیعی بوده است.
دسته بندی | جغرافیا |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 68 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 24 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
1)مقدمه...........................................................................................................................................................25
2-2). مباحث مربوط به توسعه شهری. ........................................................................................................25
2-2-1). شهر......................................................................................................................................................25
2-2-2). برنامهیزی...........................................................................................................................................26
2-2-3). برنامهریزی شهری.............................................................................................................................27
2-2-4). کاربری اراضی.....................................................................................................................................27
2-2-5). رشد و توسعه شهری.........................................................................................................................28
2-2-6). مفهوم توسعه فیزیکی.......................................................................................................................28
2-2-7). فضای شهری......................................................................................................................................29
2-2-8). بافت....................................................................................................................................................29
2-2-9). نظریات مورفولوژیکی و توسعه فیزیکی شهر................................................................................30
2-2-10). توسعه فیزیکی شهر از دیدگاه اکولوژیک...................................................................................31
2-2-11). نظریههای هستههای متعدد شهر یا شهر چند هستهای........................................................31
2-2-12). نظریه ساخت دوایر متحدالمرکز.................................................................................................32
2-2-13). نظریه ساخت ستارهای شکل........................................................................................................32
2-2-14). نظریه محوری یا توسعه قطاعی شهر..........................................................................................33
2-2-15). نظریه شهر خطی............................................................................................................................33
2-3). متغیرهای موثر در مکانیابی توسعهی فیزیکی شهرها.................................................................33
2-3-1). مقدمه.................................................................................................................................................33
2-3-2). ژئومورفولوژی....................................................................................................................................34
2-34). جنس خاک..........................................................................................................................................34
2-3-5). قابلیت خاک. ..................................................................................................................................35
2-3-6). شیب...................................................................................................................................................35
2-3-7). باد.......................................................................................................................................................35
2-3-8). آبهای زیرزمینی.............................................................................................................................36
2-3-9). ارتفاع...................................................................................................................................................36
2-3-10). رعایت حریم گسل.........................................................................................................................36
2-3-11). جهتهای جغرافیایی......................................................................................................................36
2-3-12). حریم رودخانهها.............................................................................................................................37
2-1). مقدمه: این فصل از تحقیق، ابتدا مفاهیم اساسی و پایه مربوط به توسعه شهری و سپس متغیرهایی را که، در توسعه فیزیکی شهر نقش دارند مورد بررسی قرار گرفتهاند.
2-2) مباحث مربوط به توسعه شهری
شهر
شهر و شهرنشینی روند اجتماعی برجستهای است که بیشتر موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان با محیط و با انسانهای دیگر شده است. در حقیقت تغییر در واکنشهای انسانها نسبت به هم و نسبت به محیط، به تحول اجتماعی و دگرگونی فضائی امکان داده که نمود عینی آن به صورت یک پدیدة نو که اصطلاحاً (شهر نامیده میشود ) نمایان گردیده است. ویژگیهای شهر و مفهوم آن در دورههای مختلف تاریخی و مناطق مختلف یکسان نبوده و مفهوم آن در هر دوره و مناسب با هر سرزمینی در مسیر تاریخ تفاوتهایی را نشان میدهد. امروزه تعریف جامعی از شهر که بتواند شامل کلیة شهرهای جهان باشد مشکلست، چرا که شهرها به سیستمهای اقتصادی و اجتماعی همسان وابسته نبوده و نکات مشترکی بین آنها وجود ندارد. بنابراین هر یک از جغرافیدانان بنا به ادراک و برداشت خود تعریفی از شهر کردهاند ( فرید، 1382 : 1 ). در واقع شهر زیستگاهی است انسان ساخت و در زیر یک قدرت سیاسی مشخص که تمرکز جمعیتی نسبتاً پایداری را در درون خود جای میدهد، فضاهای ویژه براساس تخصصهای حرفهای به وجود میآورد تفکیکی کما بیش مشخص میان بافتهای مسکونی و کاری ایجاد میکند و فرهنگی خاص را به مثابه حاصلی از روابط درونی خویش پدید میآورد که درون خود خرده فرهنگهای بیشماری را حمل میکند( فکوهی، 1383: 28-29 ). با این همه شهر اجتماعی است با تعداد و تراکم معین و متناسب جمعیت، با بافت و ساختار کالبدی یکپارچه و بهم پیوسته اعم از محلات، کویها، و یا مناطق مسکونی، فضاهای فرهنگی، بازرگانی، تولیدی، اداری، ارتباطی، کشاورزی و نظایر آنها که اکثریت ساکنان شاغل دائمی آن در مشاغل غیر کشاورزی بکار اشتغال داشته و بر اثر تمرکز تولید و خدمات فرامحلی، کانون سیاسی-اجتماعی، فرهنگی، اداری، مواصلاتی، و مرکز مبادلات اقتصادی و تأمین نیازهای حوزة جذب و نفوذ فضای پیرامون خود نیز میباشد ( نظریان،1383: 4-1 ). شهر به مثابه بخشی از سلسله مراتب سیستم فضایی و تقسیمات سیاسی– جغرافیایی هر کشور براساس شاخصهای مختلفی مانند: نوع حکومت، مدیریت، سطح آگاهی، علاقهمندی اجتماعی و مشارکت مردم در نظام تصمیمگیری شکل میگیرد( زاهدیفر، 1373 : 10 ).
برنامهریزی
بطور کلی از زمانی که بشر برای شناسایی محیط اطراف و تسهیل در امر زندگی و رفع مشکلات و نیازهای خود به تکاپو پرداخت، در حقیقت، دست به یک نوع برنامهریزی زد. در صورتی که بخواهیم تعریفی کلی از برنامهریزی داشته باشیم، میبایستی برنامهریزی را عبارت از کوششی در جهت انتخاب بهترین برنامهها در جهت رسیدن به هدفهای مشخص بدانیم که ممکن است این کوششها و برنامهها، تا مرحلة نهایی هدف نیز پیش نرود، بلکه گامهایی در جهت رسیدن به آن باشد (شیعه، 1381: 85-86 ). برنامهریزی به معنای اندیشیدن و تنظیم پیشاپیش امور، قبل از بروز وقایع و رویدادها است تا در اموری همچون بهداشت، سلامت، رفاه، آسایش، خوشبختی افراد جامعه، نتایج مطلوبی بدست آید، بدیهی است برای برنامهریزی دقیق میتوانیم اشتباهات گذشته را جبران نموده و نسبت به آینده هوشیارتر عمل کنیم ( هیراسکار، 1376: 14).
برنامهریزی فعالیتی است که بشر از آغاز به آن مشغول بوده است. هیچ اقدامی برای رسیدن به هدف هرچه باشد به نتیجه نمیرسد، مگر آنکه شامل برنامهریزی باشد. اقدامات لازم برای نیل به هدف به طور اصولی از مراحل زیر میگذرد:
- مشخص کردن هدفها
- انتخاب وسایلی که برای رسیدن به هدفها به کار میرود
- به کار بردن این وسایل
این سه مرحله روی هم فرایند برنامهریزی را تشکیل میدهند. با توجه به این توضیحات ارائه شده، برنامهریزی را چنین میتوان تعریف نمود: "تصمیم آگاهانه جهت یافتن راههای مناسب برای رسیدن به مطلوبهای انسانی و تأمین منابع لازم، برنامهریزی محسوب میگردد" ( استعلاجی و عبدالرضا مسلمی، 1380: 10 ). برنامهریزی دارای تعاریف زیادی میباشد، برای درک بهتر مفهوم برنامهریزی و آشنایی با دیدگاههای دیگر در مورد آن در زیر چند نمونه از آنها ذکر میشود:
برنامهریزی فرآیندی است آیندهنگر که به شدت تحت تأثیر گذشته و حال است. برنامهریزی دانش علمی و تکنولوژیک را با فعالیتهای ساخت اجتماعی مرتبط میسازد (Fridman,1987, 38).
[1] - City
دانلود پاورپوینت با موضوع عوامل موثر بر تصمیم گیری در مورد خرید یا اجاره، در قالب ppt و در 69 اسلاید، قابل ویرایش، شامل مقدمه، تاریخچه اجاره، تعریف اجاره، انواع اجاره، اجاره عملیاتی، اجاره سرمایه ای، شرایط اجاره سرمایه ای از دیدگاه استاندارد 21 ایران
دسته بندی | جغرافیا |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 225 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 43 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
2-1 شاخص های جغرافیایی در توسعه پایدار فضایی شهر.. 19
2-1-1- عوامل جغرافیای طبیعی.. 19
2-1-2-عوامل جغرافیایی انسانی.. 28
2-2- رواناب.. 31
2-3- سیلاب.. 32
2-3-1-سیلاب شهری.. 32
2-3-2- سیل ناگهانی شهر.. 33
2-4- مهمترین خسارات سیل.. 33
2-5- عوامل موثر در بروز سیلاب.. 34
2-6- پیش بینی سیل.. 35
2-7- اهمیت پیش بینی وقوع سیل.. 36
2-8- فرایندایمن سازی.. 37
2-8-1 - توصیه های قبـل از بـروز سیل.. 37
2-8-2- توصیه های زمان بروز سیل.. 40
2-8-3 - راههای کمک در مقابل سیل.. 44
2-9- محاسبه حداکثر سیل محتمل.. 45
2-10- فراوانی سیلاب.. 45
2-11- دوره بازگشت سیلاب (سال).. 46
2-12- سدهای مخزنی.. 47
2-13- سیل بندها و گوره ها (Levees and flood walls).. 48
2-14- نگهداری سیل بندها.. 50
2-15- مخازن تاخیری.. 51
2-16- معابر شهری …………………………………………………………………………………………………………………52
2-1 شاخص های جغرافیایی در توسعه پایدار فضایی شهر
در رشد و توسعه شهر بصورت های گوناگون عوامل زیادی تاثیر گذار می باشند که از دید جغرافیایی ما میتوانیم عوامل زیادی را بررسی نماییم. عوامل جغرافیایی را می توانیم به دو دسته عوامل جغرافیایی طبیعی و انسانی دسته بندی کرده و بعد عنوان های آنها را بطور مجزا مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم.
2-1-1- عوامل جغرافیای طبیعی
- عوامل جغرافیای طبیعی عبارتند از (موقعیت جغرافیایی، شیب، توپوگرافی، اقلیم، خاک و آب، پوشش گیاهی، زمین شناسی).
- عوامل جغرافیایی انسانی (عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی اداری، عوامل اجتماعی؛ جمعیت، فعالیتهای عمرانی شهر و قوانین و مقررات مروبط به شهر) هر کدام را جداگانه مورد بررسی قرار میدهیم.
1- موقعیت جغرافیایی:
موقعیت جغرافیایی که شهر در آن استوار شده است سرآغاز شناخت جغرافیایی در محدوده محلی و ناحیه ای است که ما به کمک نقشه های متفاوت و به تبیین موقع و مکان جغرافیایی شهر پی می بریم.
موقعیت شهر با مجموعه ی داده های طبیعی و اقتصادی و انسانی موجود در فضای ناحیه ای که شهر در آن درست شده مشخص می شود. در قلمرو داده های طبیعی علاوه بر اهمیت گذرگاهی و معابر طبیعی مرز- تماس و برخورد دو ناحیه که از لحاظ مورفولوژیکی با هم مغایر هستند مورد توجه است. مقر و نشستگاه جغرافیایی شهر می تواند یکی از عوتمل توجیه کننده موقعیتی باشد که شهر از آن برخوردار است. مقر شهزر مکانی است که به مقتضای توپوگرافی محل به اشغال انسان ها در آمده و نطفه شهر از همان جا تکوین یافته و توسعه پیدا کرده است.
بنابراین انتخاب مکان و ارزیابی آن در رابطه با عوارض جغرافیایی محلی و محدود امکان پذیر است به علاوه در انتخاب مکان بیش از موقع جغرافیایی خواسته انسان و عمل انسانی است و اگر احیاناً مکان به طور اتفاقی برگزیده شود و همین انتخاب مکان به رغم آن که اتفاقی و یا بر مبنای فکر و اندیشه صورت گیرد توجیه کننده شرایط کنونی و آینده شهر است. انتخاب مکان جغرافیایی شهر و توسعه آن شرایط زمانی و ضرورت های تاریخی به ویژه امکانات تکنیکی نقش بسزایی دارد. چرا که در دوره تاریخی معین – عدم امکان دسترسی و دستیابی بر امکانات اقتصادی و تکنیکی مؤثر مکان جغرافیایی شهر بی حرکت و نازا و در دوره تاریخی دیگر به تبع بهره گیری از داده های اقتصادی و علمی و فنی رشد و توسعه شهر پویا خواهد شد. (فرید، 1384، ص 54)
به طور معمول هر شهر متأثر از شرایط و موقعیت استوار طبیعی ناحیه ای است که با آن در ارتباط است. در بیشتر موارد نقش آینده شهر ها با انتخاب مکان های ویژه طبیعی در نظر گرفته می شود به عنوان مثال شهر های نظامی با توپوگرافی محل یا رودخانه های اطراف هر کدام با توجه موقعیت جغرافیایی خاص خود برای اهدافی مشخص در نظر گرفته می شوند چون شناختن منطقه با مختصات جغرافیایی و عوارض طبیعی در سرنوشت و توسعه منطقه و شهر و رشد همه جانبه آن تأثیر بسزایی دارد.
بسیاری از صاحب نظران امور شهری به مساعدت موقعیت جغرافیایی برای پیدایش شهر ها تأکید داشتند در بسیاری از نواحی که موقعیت جغرافیایی مناسب بوده و باعث پیدایش کشاورزی و در آمد و افزایش جمعیّت و تقسیم کار و پیامد آن تمرکز قدرت و دیوان سالاری و ساخت مراکز دولتی و همه این ها نهایتاً منجر به پیدایش شهر و رونق آن شده است. ( شکوهی، 1371، ص 141 )
استقرار شهر ها در مرحله اول تحت تأثیر این موقعیت جغرافیایی و فضا های مجاور آن که عوامل زیادی از جمله شکل ناهمواری ها، کوه، دشت، رودخانه، جلگه و سواحل آن نقش تعیین کننده دارد به طوری که شکل گیری شهر ها از زمان پیدایش تحت تأثیر این عوامل طبیعی بوده است.
دسته بندی | جغرافیا |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 68 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 24 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
1)مقدمه...........................................................................................................................................................25
2-2). مباحث مربوط به توسعه شهری. ........................................................................................................25
2-2-1). شهر......................................................................................................................................................25
2-2-2). برنامهیزی...........................................................................................................................................26
2-2-3). برنامهریزی شهری.............................................................................................................................27
2-2-4). کاربری اراضی.....................................................................................................................................27
2-2-5). رشد و توسعه شهری.........................................................................................................................28
2-2-6). مفهوم توسعه فیزیکی.......................................................................................................................28
2-2-7). فضای شهری......................................................................................................................................29
2-2-8). بافت....................................................................................................................................................29
2-2-9). نظریات مورفولوژیکی و توسعه فیزیکی شهر................................................................................30
2-2-10). توسعه فیزیکی شهر از دیدگاه اکولوژیک...................................................................................31
2-2-11). نظریههای هستههای متعدد شهر یا شهر چند هستهای........................................................31
2-2-12). نظریه ساخت دوایر متحدالمرکز.................................................................................................32
2-2-13). نظریه ساخت ستارهای شکل........................................................................................................32
2-2-14). نظریه محوری یا توسعه قطاعی شهر..........................................................................................33
2-2-15). نظریه شهر خطی............................................................................................................................33
2-3). متغیرهای موثر در مکانیابی توسعهی فیزیکی شهرها.................................................................33
2-3-1). مقدمه.................................................................................................................................................33
2-3-2). ژئومورفولوژی....................................................................................................................................34
2-34). جنس خاک..........................................................................................................................................34
2-3-5). قابلیت خاک. ..................................................................................................................................35
2-3-6). شیب...................................................................................................................................................35
2-3-7). باد.......................................................................................................................................................35
2-3-8). آبهای زیرزمینی.............................................................................................................................36
2-3-9). ارتفاع...................................................................................................................................................36
2-3-10). رعایت حریم گسل.........................................................................................................................36
2-3-11). جهتهای جغرافیایی......................................................................................................................36
2-3-12). حریم رودخانهها.............................................................................................................................37
2-1). مقدمه: این فصل از تحقیق، ابتدا مفاهیم اساسی و پایه مربوط به توسعه شهری و سپس متغیرهایی را که، در توسعه فیزیکی شهر نقش دارند مورد بررسی قرار گرفتهاند.
2-2) مباحث مربوط به توسعه شهری
شهر
شهر و شهرنشینی روند اجتماعی برجستهای است که بیشتر موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان با محیط و با انسانهای دیگر شده است. در حقیقت تغییر در واکنشهای انسانها نسبت به هم و نسبت به محیط، به تحول اجتماعی و دگرگونی فضائی امکان داده که نمود عینی آن به صورت یک پدیدة نو که اصطلاحاً (شهر نامیده میشود ) نمایان گردیده است. ویژگیهای شهر و مفهوم آن در دورههای مختلف تاریخی و مناطق مختلف یکسان نبوده و مفهوم آن در هر دوره و مناسب با هر سرزمینی در مسیر تاریخ تفاوتهایی را نشان میدهد. امروزه تعریف جامعی از شهر که بتواند شامل کلیة شهرهای جهان باشد مشکلست، چرا که شهرها به سیستمهای اقتصادی و اجتماعی همسان وابسته نبوده و نکات مشترکی بین آنها وجود ندارد. بنابراین هر یک از جغرافیدانان بنا به ادراک و برداشت خود تعریفی از شهر کردهاند ( فرید، 1382 : 1 ). در واقع شهر زیستگاهی است انسان ساخت و در زیر یک قدرت سیاسی مشخص که تمرکز جمعیتی نسبتاً پایداری را در درون خود جای میدهد، فضاهای ویژه براساس تخصصهای حرفهای به وجود میآورد تفکیکی کما بیش مشخص میان بافتهای مسکونی و کاری ایجاد میکند و فرهنگی خاص را به مثابه حاصلی از روابط درونی خویش پدید میآورد که درون خود خرده فرهنگهای بیشماری را حمل میکند( فکوهی، 1383: 28-29 ). با این همه شهر اجتماعی است با تعداد و تراکم معین و متناسب جمعیت، با بافت و ساختار کالبدی یکپارچه و بهم پیوسته اعم از محلات، کویها، و یا مناطق مسکونی، فضاهای فرهنگی، بازرگانی، تولیدی، اداری، ارتباطی، کشاورزی و نظایر آنها که اکثریت ساکنان شاغل دائمی آن در مشاغل غیر کشاورزی بکار اشتغال داشته و بر اثر تمرکز تولید و خدمات فرامحلی، کانون سیاسی-اجتماعی، فرهنگی، اداری، مواصلاتی، و مرکز مبادلات اقتصادی و تأمین نیازهای حوزة جذب و نفوذ فضای پیرامون خود نیز میباشد ( نظریان،1383: 4-1 ). شهر به مثابه بخشی از سلسله مراتب سیستم فضایی و تقسیمات سیاسی– جغرافیایی هر کشور براساس شاخصهای مختلفی مانند: نوع حکومت، مدیریت، سطح آگاهی، علاقهمندی اجتماعی و مشارکت مردم در نظام تصمیمگیری شکل میگیرد( زاهدیفر، 1373 : 10 ).
برنامهریزی
بطور کلی از زمانی که بشر برای شناسایی محیط اطراف و تسهیل در امر زندگی و رفع مشکلات و نیازهای خود به تکاپو پرداخت، در حقیقت، دست به یک نوع برنامهریزی زد. در صورتی که بخواهیم تعریفی کلی از برنامهریزی داشته باشیم، میبایستی برنامهریزی را عبارت از کوششی در جهت انتخاب بهترین برنامهها در جهت رسیدن به هدفهای مشخص بدانیم که ممکن است این کوششها و برنامهها، تا مرحلة نهایی هدف نیز پیش نرود، بلکه گامهایی در جهت رسیدن به آن باشد (شیعه، 1381: 85-86 ). برنامهریزی به معنای اندیشیدن و تنظیم پیشاپیش امور، قبل از بروز وقایع و رویدادها است تا در اموری همچون بهداشت، سلامت، رفاه، آسایش، خوشبختی افراد جامعه، نتایج مطلوبی بدست آید، بدیهی است برای برنامهریزی دقیق میتوانیم اشتباهات گذشته را جبران نموده و نسبت به آینده هوشیارتر عمل کنیم ( هیراسکار، 1376: 14).
برنامهریزی فعالیتی است که بشر از آغاز به آن مشغول بوده است. هیچ اقدامی برای رسیدن به هدف هرچه باشد به نتیجه نمیرسد، مگر آنکه شامل برنامهریزی باشد. اقدامات لازم برای نیل به هدف به طور اصولی از مراحل زیر میگذرد:
- مشخص کردن هدفها
- انتخاب وسایلی که برای رسیدن به هدفها به کار میرود
- به کار بردن این وسایل
این سه مرحله روی هم فرایند برنامهریزی را تشکیل میدهند. با توجه به این توضیحات ارائه شده، برنامهریزی را چنین میتوان تعریف نمود: "تصمیم آگاهانه جهت یافتن راههای مناسب برای رسیدن به مطلوبهای انسانی و تأمین منابع لازم، برنامهریزی محسوب میگردد" ( استعلاجی و عبدالرضا مسلمی، 1380: 10 ). برنامهریزی دارای تعاریف زیادی میباشد، برای درک بهتر مفهوم برنامهریزی و آشنایی با دیدگاههای دیگر در مورد آن در زیر چند نمونه از آنها ذکر میشود:
برنامهریزی فرآیندی است آیندهنگر که به شدت تحت تأثیر گذشته و حال است. برنامهریزی دانش علمی و تکنولوژیک را با فعالیتهای ساخت اجتماعی مرتبط میسازد (Fridman,1987, 38).
[1] - City